Lymfoedeem is een vochtophoping in een deel van het lichaam en is het gevolg van een onvoldoende functionerend of een defect lymfesysteem. Oedeem kan aangeboren zijn (primair lymfoedeem), maar zien we het vaakst terug in de vorm van secundair lymfoedeem, als gevolg van een operatie na borstkanker, bloedvatproblemen of littekenvorming.

U ervaart een gevoel van zwaarte of spanning van uw huid, moeite met bewegen of een toename van de omvang van een lichaamsdeel. Lymfoedeem kan overal in het lichaam optreden, maar komt het vaakst voor in de armen of benen. Het hoeft niet altijd pijnlijk te zijn, maar het kan u wel hinderen in uw dagelijkse bezigheden.

Oedeemfysiotherapie (manuele lymfedrainage)

Lymfedrainage is een natuurlijke functie in ons lichaam. Lymfdrainagemassage verschilt sterk van klassieke massage. De massage is gericht op het aanzetten van lymfeklieren. Hierdoor kan het vocht dat opgehoopt is in een bepaald gebied, gedraineerd worden op een andere, goedwerkende kliergroep. Daarnaast worden ook diepere technieken in de buik toegepast wat voor veel effect kan zorgen in het afvoeren van vocht. Voor de volledigheid wordt de behandeling dus ook op ‘gezonde’ gebieden van het lichaam (zoals de hals, de liezen, de gezonde borstzijde, de rug en de buik) uitgevoerd.

Lymfoedeem gaat helaas niet vanzelf over. Denkt u dat er bij u lymfoedeem ontstaat? Neem dan contact op met uw huisarts. Uw huisarts verwijst u vervolgens door naar een oedeemfysiotherapeut. Ramona Lek, oedeemfysiotherapeut bij Douglas Fysiotherapie, helpt u graag van uw klachten af. Zij is gespecialiseerd in manuele lymfedrainage, volgens de methode Vodder. Deze therapie richt zich op het afvoeren van vocht, beïnvloeden van de spieren rond de vaten en het zenuwstelsel door de cel en zijn omgeving te laten herstellen.

De behandelbare klachten

U kunt o.a. met de volgende klachten bij ons terecht:

• Primair oedeem (aangeboren misvorming van het lymfevatenstelsel)
• Secundair oedeem (na operatie van borstkanker, chemotherapie, bestraling, na (operatieve) behandeling van liposuctie)
• Klachten aan inwendige organen
• Pijn, zwaar gevoel in het lichaam, moeite met bewegen door vochtophopingen in het lichaam
• Huidaandoeningen zoals littekens of andere huidintrekkingen
• Zwellingen en bloeduitstortingen ontstaan na sport, operaties en andere ongevallen

Behandeling bij lymfoedeem

De oedeemfysiotherapeut bespreekt samen met u de mogelijkheden en stelt een persoonlijk behandelplan op. De hoofdbehandeling is de lymfedrainage. Hierbij wordt ritmisch een heel zachte, pompende druk uitgeoefend op de huid en het bindweefsel. Dit activeert het lymfestelsel waardoor het vocht sneller en beter wordt afgevoerd en het oedeem (de zwelling) afneemt.

Door het aanleren van een juiste ademhalingstechniek kunnen we de veneuze en lymfogene afvoer beïnvloeden. De ademhaling werkt als een soort vacuümpomp, die ondersteunt om het lymfoedeem af te voeren.

De drainage kan ondersteund worden door het gebruik van zwachtels. Dit versterkt het effect van de spierpomp, waardoor vocht beter afgevoerd wordt. Als het lymfoedeem door de therapie is verminderd kan indien nodig met een elastische kous worden gezorgd dat de weefseldruk gehandhaafd blijft, zodat het oedeem niet terug kan komen. Bij oedeemfysiotherapie is geduld een schone zaak. Het duurt even voordat er een blijvend resultaat is bereikt. Daarnaast is het belangrijk dat u ook zelf aan de slag gaat.

Een behandeling kan onder andere bestaan uit:

• Voorlichting (informatie over huidverzorging, voeding, preventie om zelf aan de slag te gaan)
• Manuele lymfedrainage (een milde massagetechniek)
• Ademhalingstherapie (ademhalingsoefeningen die de afvoer van het lymfevocht verbeteren)
• Oefentherapie (verbeteren van conditie, kracht en beweeglijkheid, gericht op het aangedane lichaamsdeel)
• Compressietherapie (bewegen onder druk van zwachtels of een therapeutische elastische kous)
• Lymftaping